De eerste grenspalen van de provincie Groningen vinden we ten zuiden van ter Apel. De laatste jaren nogal vaak in het nieuws.
Zoals op de foto hierboven te zien is staan de 168 en 168I maar een paar meter van elkaar vandaan.
Paal 168II is platgereden,
Alhoewel paal 169 een hoofdpaal is, heeft hij geen schildje en is bepaald niet groot van stuk.
We komen nu aan bij de zuidoever van het Haren-Rütebrock Kanal.
Aande overkant van het kanaal verbergt een zandhoop bijna de 169II.
En dan 3 stenen vlak bij elkaar in de tuin van het volgende huis.
Midden in het akkerland: dus een gevaarlijke plaats voor grensstenen tegenwoordig.
Omdat 170 verloren is voor de grens, is dit nu de eerste hamersteen van de grens Groningen - Nedersaksen. Deze palen dateren uit 1764.
EPM staat voor: Episcopatus Monasteriensis (Bisdom Münster).
Ook gebroken.
De tweede hamersteen op de oprit van de woning op de Hassehoogte, een bultje in het platte landschap.
Veel van de komende palen staan aan de rand van de houtwal, die op Duits grondgebied ligt. Erg veel reeën gezien, plus wolvensporen!
De bescherming van de sloot stopt even verder, dus de paal 177II is niet te vinden. Nog wel fanatiek geprikt, maar dat mocht niet baten.
De laatste paal op deze pagina. We komen in de buurt van Bourtange, de volgende pagina.
Helaas is de monumentale hamersteen (paal 170) van de akker verwijderd. Er is gesproken om de steen weer op te stellen op een goede plaats, maar dat is tot nu toe op niets uitgelopen. In de akker is ondergronds een ijzeren buis aangebracht, dus het grenspunt is niet meer te zien. Een steen wordt niet overwogen omdat die in de weg staat bij het bewerken van het land.
Deze paal staat achter de veehouderij.
In de tuin van de buren.
170 II - zonder plaatje
De H is Hannover, de P Pruisen.
RBF staat voor: Respublica Belgica Foederata (Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden).
De hamersteen staat schilderachtig in de houtwal en is het begin van een lang recht stuk in de grens (10.100m).
Na een makkelijk te vinden steen, komt meestal een moeilijke. Ook hier: de 172I is begraven aan de bosrand. Gevonden met een beetje geluk met prikken.
De volgende steen (172III) is er nog wel, maar zit onder de grond tussen vastgereden puin. Daar valt niet naar te prikken. Geen foto dus.
Kapot, maar nog wel op zijn plaats.
Omdat de 173I en II weg zijn gaan we meteen naar 173III. Die overigens ook als een brokje puin aan de akkerrand ligt. Het kan wel zijn dat de voet nog in de grond zit.
De palen 173IV en V heb ik ook niet kunnen vinden. Maar vanaf hier wordt het beter, het lijkt of er recent een en ander hersteld is.
Plat in de walkant. Ik durfde de paal niet te keren, want hij kan zo in de sloot rollen.
