Enschede en Gronau

Deze pagina begint aan de Arendsweg ten zuiden van Enschede. De grens maakt hier een bocht om de stad heen op een afstand van 6-8 km.

Voor de verandering eens een paal op dit traject die nog het originele nummer heeft.

De palen 841 en 841A staan slechts op enkele meters van elkaar verwijderd.

Een stralende dag in september (2018).

De grens loopt onder het asfaltwegje.

Paal 842 in een helemaal droge sloot.

Hier weer twee palen vlak bij elkaar.

De paal 842E staat voor de verandering nu eens onscherp op de achtergrond. Het steentje op de voorgrond is een tussensteentje. Ook een grensaanduiding. Veel van deze steentjes zijn in de loop der tijden weggeraakt of anderszins onvindbaar.

En hier springt de grens weer over dezelfde afstand terug. Waarschijnlijk om een weg of sloot afwisselend Duits/Nederlands te maken. Wel zo makkelijk om uit te maken wie verantwoordelijk is voor onderhoud.

Paal 842L is "teruggefotografeerd", dus naar het westen toe. Je ziet dus 842K op de achtergrond.

Alleen als je het weet.

En weer een verspringing - sprong over de sloot. Gemarkeerd met twee forse palen, die samen de sloot makkelijk kunnen dempen.

Hier komen we weer op de fietsroute van Paol naar Paol, het fietspad draait met een haakse bocht naar links Duitsland in.

Paal 844 en 844A staan aan beide zijden van de Knalhutteweg/L560.

Tekst van het bijgaande bordje:
"Deze twee grensstenen uit het jaar 1792 zijn in de nabijheid van hun oorspronkelijke vindplaats weer opgesteld, nadat ze ruim 100 jaar dienst hebben gedaan als fundament voor het bakhuis van erve Vaneker. Zoals uit oude grensprotocollen is gebleken, werden der in 1885 op de grens bij erve Vaneker twee nieuwe grensstenen geplaatst, omdat die uit 1792 niet meer aangetroffen werden. Vermoedelijk hebben bewoners van de boerderij met hun naar praktische oplossingen neigende aard, die de Twentenaren zowel als de mensen uit het Munsterland eigen is, de schijnbaar nutteloos in het veld staande stenen voor een zinvoller doel willen gebruiken. De familie Vaneker, die als "Wönner" van Groot Hündfeld sinds vele generaties veelvuldige betrekkingen qua verwantschap over de grens onderhield, heeft momenteel deze plek verlaten. Het bakhuis is als historisch monument in het Ledeboerpark in Enschede weer opgebouwd."
Op een nieuw fundament dus...

Sam, die toen nog mee kon op grenspaaltochten, loopt vooruit.

De 844L staat bij de camping Aamsveen, een naturistencamping, die goed is afgeschermd.

De paal 844M, die óp het terrein van de camping staat is dan ook niet vrij te fotograferen. Maar als de r in de maand is dan is er niet veel meer te doen en val je niemand lastig.

Op de achtergrond zie je een steen. Ik moet nog eens navragen of die steen een bijzondere betekenis heeft (vast wel). De 844N staat op de oever van de beek.

De grens gaat vanaf hier verder door het Aamsveen. In recente jaren is de waterstand behoorlijk verhoogd, wat sterke invloed heeft gehad op de vegetatie. Paal 844O staat ook in een droge zomer nog in het water en dood kreupelhout. De zoomlens brengt uitkomst.

De paal 844P daarentegen is wel (net) bereikbaar, door dode boomstammen als brug/evenwichtsbalk te gebruiken. Het was een hele tocht om tot hier te raken.

De deken van varens maakt het lopen tot een opgaaf. Soms kunnen we een paadje volgen, maar altijd is het opletten geblazen of je struikelt.

Paal 845A heeft een geweldige betonnen voet.

Zie voor uitleg over deze paal het filmpje op de beginpagina.

Vanaf hier kunnen we het reguliere pad volgen en om met Boudewijn de Groot te spreken: "Het leed is geleden, de horizon schijnt".

Aan de voet is goed te zien hoeveel cm veen er is afgegraven. Bij deze paal zit er even een verspringing in de grens van enkele tientallen meters.

Dan gaat de grens weer door in de oude richting.

Bordje 845F is ernstig beschadigd door een schot hagel.

Voor 845L moesten we een behoorlijke bramen haag doorbreken en platslaan.

De paal 845N is niet te vinden; hij wordt ook niet meer weergegeven in de coördinatenlijst van het kadaster. Op kaarten waar het punt nog wel is weergegeven, is de plaats midden in het pad. Daar zit een meetpunt.